Volgens DNB is er bij woningtaxaties sprake van systematische overwaardering en zijn er twijfels over de onafhankelijkheid. De koopsom zou een te grote invloed hebben. De NVM, VBO Makelaar en VastgoedPro voelden zich genoodzaakt gezamenlijk hier tegenin te gaan.
Volgens DNB is er bij woningtaxaties sprake van systematische overwaardering en zijn er twijfels over de onafhankelijkheid. De koopsom zou een te grote invloed hebben. De NVM, VBO Makelaar en VastgoedPro voelden zich genoodzaakt gezamenlijk hier tegenin te gaan.
In maart 2019 publiceerde de Nederlandsche Bank (DNB) het rapport ‘De kwaliteit en onafhankelijkheid van woningtaxaties’. Volgens dit rapport is er sprake van systematische overwaardering en zijn er twijfels over de onafhankelijkheid van taxaties. De drie brancheorganisaties erkennen dat de onafhankelijkheid van de taxateur, nadrukkelijk genoemd door de onderzoekers, een punt van aandacht is. ‘Hoewel wij op onderdelen wel vraagtekens hebben bij de aanpak [van de onderzoekers, red.] herkennen wij deels ook de geschetste situatie. Het DNB-rapport laat zien wat wij als brancheorganisaties al langere tijd verkondigen: de onafhankelijkheid van de taxateur staat onder druk. Dat ligt niet zozeer aan de kwaliteit van de taxateurs, maar aan de manier waarop we in Nederland het woningfinancieringsproces hebben ingericht.’
De invloed van de koopsom is geen verrassing
Partijen die bij de koop zijn betrokken (verkoper, koper, makelaar, adviseur en hypotheekverstrekker) hebben allemaal baat bij ‘een waarde die minimaal gelijk is aan de koopsom’ want anders gaat de koop niet door, vervolgen de brancheorganisaties. ‘Zij zetten de taxateur onder druk om in ieder geval de koopsom in het taxatierapport te zetten. Dat die koopsom ergens in het proces bekend wordt, mag geen verrassing zijn. Sterker nog: vanuit geldverstrekkers ligt er het verzoek om de koopakte standaard aan het taxatierapport toe te voegen.’
Buiten de bandbreedte gaat het mis
In de vaststelling van de waarde van een woning zal altijd sprake zijn van een bandbreedte. Het gaat mis als taxateurs zich laten beïnvloeden een waarde op te schrijven waar hij of zij niet achter staat: een waarde die buiten de bandbreedte ligt. Los van het feit dat die taxateur dan zijn werk niet goed doet, is het zaak het risico op dergelijke beïnvloeding zoveel mogelijk te beperken.
Waarschuwing tegen ongebreideld gebruik van modelwaardes
Bij de betrouwbaarheid van een taxatie is de onafhankelijkheid slechts een onderdeel, betogen de organisaties. ‘De kennis van de lokale markt, detailkennis van de woning en gebruikte rekenmethode zijn minstens zo belangrijk. Nadrukkelijk willen wij daarom waarschuwen voor het ongebreideld gebruik van modelwaardes. Los van het feit dat ook daar de onafhankelijkheid niet per definitie verzekerd is, schort het bij de modelwaarde zeker aan de andere drie onderdelen van een betrouwbare taxatie. Modelmatige waarderingen kunnen bij een deel van de transacties behulpzaam zijn, maar altijd in combinatie met een fysieke taxatie.’
Wetgevingstraject zou de sector terugwerpen
DNB en AFM doen de suggestie om voor taxateurs wettelijke normen te ontwikkelen om de kwaliteit van woningtaxaties te verbeteren. NVM, VBO Makelaar en VastgoedPro zijn daar fel tegen gekant. ‘Het taxateursvak is al volledig gereguleerd. Taxateurs moeten voldoen aan de eisen die NRVT stelt en de taxaties worden gevalideerd door validatie-instituten. Natuurlijk kan het altijd beter. Als sector moeten we blijven werken aan doorlopend toezicht, verbetering van het taxatierapport en taxateurs de handvatten geven zich te blijven ontwikkelen. De trein die, mede op aandringen van diezelfde DNB en AFM is gaan rijden, is nu echt op stoom. Een wetgevingstraject werpt de sector zomaar weer vijf jaar terug.’
Bron: VastgoedPro, NVM, VBO Makelaar
