Duurzaamheid lijkt een modegril en een marketingtool te zijn, een label dat gebruikt wordt om beter in het boekje te komen. Wat maakt een pand nu echt duurzaam? Het gaat verder dan de geijkte, doch noodzakelijke oplossingen als isolatie en het gebruik van zonnepanelen.
Duurzaamheid lijkt een modegril en een marketingtool te zijn, een label dat gebruikt wordt om beter in het boekje te komen. Wat maakt een pand nu echt duurzaam? Het gaat verder dan de geijkte, doch noodzakelijke oplossingen als isolatie en het gebruik van zonnepanelen.
Circulair bouwen
Circulaire bouw of cradle-to-cradle is het produceren van een gebouw waarbij de onderdelen geen waardevermindering ondergaan tijdens het gebruik, maar als nieuwe voeding dienen voor nieuwe producten. Er ontstaat op deze manier een gesloten systeem. In circulaire bouw is er geen sprake meer van het issue transformeren of slopen. Er is namelijk geen waardeverlies door sloopkosten en afval, maar er zijn sloopopbrengsten door de verkoop van de materialen. Daarnaast wordt in de ontwerpfase rekening gehouden met een transformatie van het gebouw, van bijvoorbeeld commercieel vastgoed naar woningbouw of andersom.
Wonen en werken op een klein oppervlak
Iets wat in de duurzame bouw vaak over het hoofd wordt gezien, is het verkleinen van het woon- en werkoppervlak. Indien het mogelijk is om het aantal vierkante meters dat in beslag wordt genomen te verkleinen, is dat altijd een duurzame oplossing omdat hiermee bouwmaterialen, grondwerkzaamheden en bouwuren worden gespaard. Bovendien kan de uitgespaarde grond ergens anders voor dienen, zoals het behoud van landschap, het lokaal opwekken van hernieuwbare energie en het filteren van restwater. Het vergt een omschakeling in mindset, want de maatschappij is gewend geraakt aan economische groei. Trends op dit gebied zijn de PopUp woningen, tiny houses en parasite building.
Hernieuwbare, duurzame energie en verbruik
Waar gewoond en gewerkt wordt, wordt energie verbruikt. Het kiezen voor hernieuwbare en duurzame energie is inmiddels mainstream. Maar hernieuwbaar en duurzaam zijn geen synoniemen van elkaar als het gaat om energie. Hernieuwbare energie is pas echt duurzaam als het op korte en lange termijn niet schadelijk is voor de aarde. Biomassa waarbij palmolie gebruikt wordt, voldoet hier bijvoorbeeld niet aan. Zonnepanelen wekken hernieuwbare energie op, maar zijn van siliconen gemaakt en komen vaak uit China. Ondanks deze kritiek zijn op dit moment hernieuwbare energie van zon, wind en aardwarmte het meest duurzaam.
De andere kant van de energiemedaille is het verbruik en het beperken ervan. Isoleren is noodzaak, maar wel rekening houdend met de gezondheid van de gebruikers van het gebouw. Het kiezen voor natuurlijke en duurzame isolatiematerialen is belangrijk.
Harmonie met landschap en omgeving
Een ander aspect dat snel over het hoofd gezien wordt, is hoe er met de omgeving van het pand wordt omgegaan. Een voorbeeld is het betegelen van de tuin of de aanleg van een parkeerplaats. Door het aanleggen van een grote parkeerplaats met stenen en tegels heeft regenwater geen kans om de grond in te trekken, waardoor de riolering overbelast wordt en het grondwater niet op natuurlijke wijze op peil kan worden gehouden. Wordt er gedaan aan landschapsbehoud? Raken dieren en insecten hun natuurlijke leefomgeving kwijt en worden er stukken bos gekapt? Het vergroenen van een omgeving is niet alleen beter voor de planeet en de bewoners, maar ook voor de gebruikers van het gebouw. Er is voldoende bewijs dat een groene woon- en werkomgeving en een betere gezondheid hand in hand gaan.
